صادرات و واردات
صادرات و واردات فرآیندهای تجاری بینالمللی هستند که طی آن کالاها و خدمات از یک کشور به کشورهای دیگر صادر یا از کشورهای دیگر وارد میشوند. که این امر به رشد اقتصادی و تأمین نیازهای بازار داخلی کمک میکند.
واردات

واردات
در بازرگانی بین المللی ، واردات (Import) به کالاهایی که در کشور یا کشورهایی ساخته یا فراهم شده و از راه تجاری به یک کشور دیگر وارد گردد، گفته میشود. به عبارت دیگر به وارد کردن کالاهای تولید شده در خارج از مرزهای رسمی یک کشور، توسط تجار و بازرگانان و یا مسافران بین المللی، به داخل آن کشور را واردات می گویند و بالعکس آن را صادرات می نامند. معمولاً چون تهیهٔ پارهای کالا برای برخی کشورها امکانپذیر نبوده یا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمیباشد، لذا آنان با استفاده از کالاهای وارداتی نیازمندیهای خود را تأمین میکنند.
شرایط جوی و وضع آب و هوا از جمله عوامل تعیینکننده ضرورت و میزان واردات است؛ مثلاً چون رشد و نمو گیاهان و میوههای گرمسیری یا استوائی برای کشورهای مناطق معتدله یا سردسیر امکانپذیر نیست، بنابراین با وارد کردن اینگونه میوهها، نیازمندی ساکنان این کشورها را تأمین میکنند. مسئله تخصص، کارگر و قابلیت زمین نیز از جمله عوامل مؤثر در میزان واردات است. غالب کشورها در برابر واردات، کالاهایی را که در داخل تهیه میکنند به کشورهای دیگر نیز صادر مینمایند، و سعی میکنند تا میان واردات و صادرات حداقل، تعادل مناسبی برقرار باشد و کوشش میکنند صادراتشان بر وارداتشان فزونی گیرد.
بهطور کلی اقتصاد سالم و معقول آن است که صادرات بر واردات فزونی داشته باشد.
صادرات
صادرات یعنی انتقال کالا یا ارسال و فرستادن کالا از جایی به جای دیگر چه در داخل کشور و چه از داخل به خارج کشور، البته منظور عام و معمول صادرات کالا در اقتصاد انتقال کالا از کشور مبدأ به کشور دیگر است. به گونهای که کالا پس از ثبت قانونی در گمرک از قلمرو گمرکی کشور خارج شود.
کشورهایی که تک محصولی هستند و توان چندان در تولید کالاهای متنوع ندارند، به لحاظ امکان صادرات کالا به شدت با مشکل رو به رو هستند. از همین رو است که صادرات غیرنفتی همواره از مهمترین مسایل موردنظر دست اندکاران و سیاست گزاران اقتصادی و بازرگانی ایران بوده و توجه خاص در برنامههای اول و دوم و سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی کشور را معطوف به خود داشته است.
به همین دلیل ایجاد تسهیلات در زمینههای صادرات موجب تحرک در مکانیزم تجارت خارجی و نقش مؤثر در رشد تولید ناخالص ملی خواهد داشت. گمرک ایران ضمن توجه به این مهم و به روز رساندن تشریفات گمرکی کالاهای صادراتی اقدام به اتخاذ شیوههای مناسب برای تسریع و تسهیل در صدور کالا و اختصاص برخی گمرکات کشور به امر صادرات کرده است.
در کنار مفهوم صادرات باید به مفهوم صادر کننده نیز اشاره کرد و آن این است که به هر شخص حقیقی و یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی و یا مجوز وزارت بازرگانی بوده و اقدام به صدور کالا نماید صادرکننده اطلاق میشود.
به لحاظ نوع خروج کالا از کشور صادرات را باید به دو نوع صادرات قطعی و موقت تقسیم کرد
صادرات قطعی
یعنی ارسال کالا به خارج از قلمرو گمرکی کشور به منظور فروش یا مصرف در کشورهای خارجی، صادرات قطعی از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض و مالیات معاف میباشد ولیکن مشمول هزینههای گمرکی است.
صادرات موقت
رویه گمرکی است که به موجب آن کالاهای مجاز برای اهداف معینی شامل ساخت، پردازش، تعمیر، تکمیل، شرکت در نمایشگاه یا به عنوان وسایل نقلیه برای استفاده شخصی یا تردد بین ایران و کشورهای دیگر یا ماشین آلات و تجهیزات برای انـجام خدمات فنی و مهندسی به طور موقت و ظرف مهلت معینی که در آیین نامه اجرائی این قانون مشخص میشود. به خارج از کشور صادر و سپس به کشور بازگردانده شود.
صادرات ایران
ایران یکی از کشورهای دارای منابع طبیعی فراوان و در حوزه های مختلف دارای مزیت های نسبی برای صادرات است. با این همه ایران در محصولاتی چون گاز طبیعی، نفت و فرآورده های نفتی، فرش دستباف، زعفران، خرما، خاویار در جهان یکی از کشورهای سرآمد است. و از این طریق صادرات این محصولات بخش عمده ای از درآمدهای خارجی خود را کسب می کند.