بررسی موانع گمرکی و تعرفه‌ای در صادرات پسته ایران به بازارهای آسیایی
ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پسته در جهان، سهم قابل توجهی از تجارت جهانی این محصول را در اختیار دارد. با وجود کیفیت بالای پسته ایرانی، موانع گمرکی، تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای همچنان اصلی‌ترین چالش در توسعه صادرات به بازارهای آسیایی محسوب می‌شوند. شناخت دقیق تعرفه‌ها و الزامات هر کشور، به صادرکنندگان کمک می‌کند تا استراتژی درستی برای ورود به این بازارها داشته باشند.
تعرفه گمرکی پسته ایران در بازارهای آسیایی
۱. تعرفه پسته در چین
-
نرخ MFN برای پسته با پوست: ۱۰٪
-
نرخ موقت اعمال‌شده (۲۰۲۵): ۵٪
-
نکته مهم: برای صادرات به چین، ثبت در سامانه GACC طبق فرامین ۲۴۸ و ۲۴۹ الزامی است.
۲. تعرفه پسته در ویتنام
-
از مارس ۲۰۲۵: کاهش تعرفه از ۱۵٪ به ۵٪
-
این کاهش فرصت ویژه‌ای برای افزایش سهم پسته ایران در بازار ویتنام ایجاد کرده است.
۳. تعرفه پسته در هند
-
حقوق گمرکی پایه: ۳۰٪
-
اضافه شدن عوارض رفاه اجتماعی (SWS) و مالیات بر کالا و خدمات (GST)
-
نکته کلیدی: طبقه‌بندی HS در هند متفاوت است و باید با کارگزار گمرکی هماهنگ شود.
۴. تعرفه پسته در امارات
-
تعرفه عمومی واردات: ۵٪
-
امارات به‌عنوان هاب اصلی بازصادرات به خاورمیانه و آسیا عمل می‌کند.
۵. تعرفه پسته در سنگاپور
-
تعرفه واردات: صفر درصد
-
با این حال، مقررات سخت‌گیرانه در زمینه حد مجاز آفلاتوکسین (۵ ppb) باعث می‌شود تنها پسته‌های ممتاز ایرانی امکان ورود داشته باشند.
موانع غیرتعرفه‌ای در صادرات پسته ایران
علاوه بر تعرفه‌های گمرکی، بسیاری از بازارهای آسیایی مقررات سختگیرانه‌ای در زمینه ایمنی غذایی و کیفیت دارند:
-
چین: الزام به ثبت در سامانه GACC و رعایت برچسب‌گذاری بر اساس Decree 249
-
هند، GCC و سنگاپور: کنترل دقیق آفلاتوکسین با حد مجاز متفاوت (۵ تا ۲۰ ppb)
-
ویتنام: بازرسی ایمنی غذایی توسط وزارت بهداشت (MOH)
-
امارات: استانداردهای ایمنی غذایی مشابه GCC
چالش‌ها و فرصت‌های صادرات پسته ایران
-
چین: فرصت بزرگ با تعرفه پایین‌تر (۵٪)، اما بوروکراسی سخت GACC
-
هند: تعرفه بالا (۳۰٪)، مناسب برای صادرات محصولات با ارزش افزوده (برشته و بسته‌بندی خرده‌فروشی)
-
ویتنام: تعرفه ۵٪، فرصت رشد صادرات با کنترل دقیق کیفیت
-
امارات: دروازه صادرات مجدد به کشورهای منطقه
-
سنگاپور: بدون تعرفه اما بازار کوچک و بسیار سخت‌گیر از نظر استاندارد سلامت
توصیه‌های کلیدی برای صادرکنندگان پسته ایران
-
انتخاب کُد HS صحیح برای هر بازار (به‌ویژه در هند)
-
انجام آزمایش دقیق آفلاتوکسین و ارائه گواهی معتبر
-
ثبت و اخذ مجوزهای لازم در چین (GACC)
-
محاسبه صحیح هزینه تمام‌شده واردات (Landed Cost) با در نظر گرفتن تعرفه، مالیات و هزینه‌های جانبی
-
استفاده از هاب‌های منطقه‌ای مانند امارات و سنگاپور برای توزیع مجدد پسته در آسیا
صادرات پسته ایران
جمع‌بندی
صادرات پسته ایران به بازارهای آسیایی، علی‌رغم وجود تعرفه‌های گمرکی و موانع غیرتعرفه‌ای، همچنان یک فرصت استراتژیک برای صادرکنندگان ایرانی است. با شناخت دقیق تعرفه‌های واردات پسته در کشورهای چین، هند، ویتنام، امارات و سنگاپور و رعایت استانداردهای ایمنی غذایی، می‌توان سهم پسته ایران در این بازارها را افزایش داد.