چالشها و الزامات گمرکی در ترخیص میوه و سبزیجات تازه
میوهها و سبزیجات تازه از جمله کالاهای پرمصرف و استراتژیک در تجارت بینالمللی محسوب میشوند. به دلیل ماهیت فسادپذیر این محصولات، فرآیند ترخیص آنها از گمرک نیازمند سرعت عمل، رعایت ضوابط بهداشتی و هماهنگی میان دستگاههای مختلف است. عدم رعایت این الزامات میتواند منجر به تأخیر، فساد محصول، افزایش هزینهها و حتی ممنوعیت ورود کالا گردد.
چالشهای گمرکی در ترخیص میوه و سبزیجات تازه
۱. فسادپذیری و محدودیت زمانی
میوه و سبزیجات تازه ماندگاری کوتاهی دارند. هرگونه تأخیر در فرآیند ترخیص موجب افت کیفیت یا از بین رفتن کامل بار میشود. به همین دلیل، طولانی بودن روند اداری و بازرسیها یکی از اصلیترین چالشهاست.
۲. الزامات بهداشتی و قرنطینهای
این محصولات به دلیل تماس مستقیم با مصرفکننده، باید تحت نظارت دقیق وزارت بهداشت، سازمان دامپزشکی و سازمان حفظ نباتات قرار گیرند. کوچکترین آلودگی میتواند سلامت عمومی را تهدید کند و باعث بازگشت محموله گردد.
۳. استانداردها و تطابق با مقررات واردات
کشورهای واردکننده معمولاً استانداردهای خاصی در خصوص آفتزدایی، میزان باقیمانده سموم و بستهبندی دارند. عدم انطباق با این استانداردها باعث توقف یا معدومسازی کالا در گمرک خواهد شد.
۴. نوسانات تعرفه و بخشنامهها
تعرفههای وارداتی میوه و سبزیجات در برخی کشورها بهصورت مقطعی و فصلی تغییر میکنند. همچنین بخشنامههای ناگهانی (ممنوعیت یا محدودیت ورود) تجار را با ریسکهای مالی جدی مواجه میسازد.
۵. حملونقل و نگهداری در انبارهای گمرکی
نبود امکانات کافی برای نگهداری کالاهای فسادپذیر در برخی گمرکات (سردخانه مجهز، تجهیزات حمل سریع) چالش دیگری است که منجر به افزایش ضایعات و هزینهها میشود.
الزامات گمرکی در ترخیص میوه و سبزیجات تازه
۱. اخذ مجوزهای لازم
-
گواهی قرنطینه نباتی از کشور مبدأ
-
گواهی بهداشت نباتی و سلامت محصول
-
تأییدیه سازمان استاندارد و وزارت بهداشت کشور مقصد
۲. رعایت الزامات بستهبندی و برچسبگذاری
-
درج اطلاعات کامل شامل نام محصول، مبدأ تولید، تاریخ برداشت و تاریخ انقضا
-
استفاده از بستهبندیهای مقاوم و بهداشتی برای حفظ تازگی و جلوگیری از آلودگی
۳. اظهارنامه گمرکی دقیق
تجار باید مشخصات کالا (وزن، نوع، تعرفه گمرکی، ارزش کالا و …) را بهطور کامل در اظهارنامه درج کنند تا از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری شود.
۴. تسریع در فرآیند ترخیص
-
استفاده از مسیر سبز یا رویههای ویژه برای کالاهای فسادپذیر
-
بهرهگیری از سامانههای الکترونیکی برای کاهش زمان ترخیص
-
هماهنگی میان گمرک، وزارت بهداشت، سازمان حفظ نباتات و سایر نهادهای مرتبط
۵. کنترل کیفیت و رعایت استانداردها
کالاها باید پیش از ورود به بازار داخلی تحت آزمایشهای کنترل کیفیت و باقیمانده سموم قرار گیرند تا از سلامت مصرفکنندگان اطمینان حاصل شود.

ترخیص میوه و سبزیجات
نتیجهگیری
ترخیص میوه و سبزیجات تازه از گمرک فرآیندی حساس و پیچیده است که نیازمند سرعت، دقت و هماهنگی میان دستگاهها میباشد. تجار برای کاهش ریسکهای مالی و جلوگیری از ضایعات باید به الزامات قانونی، بهداشتی و استانداردهای بینالمللی توجه ویژه داشته باشند. همچنین توسعه زیرساختهای گمرکی (نظیر سردخانهها، سامانههای الکترونیکی و رویههای سریعتر) میتواند نقش مهمی در تسهیل تجارت این محصولات ایفا کند.