فرآیند واردات مواد شیمیایی صنعتی و کنترل های گمرکی مرتبط با آن

فرآیند واردات مواد شیمیایی صنعتی و کنترل های گمرکی مرتبط با آن

فرآیند واردات مواد شیمیایی صنعتی و کنترل‌های گمرکی آن در ایران (و بسیاری از کشورها) نسبت به سایر کالاها حساس‌تر است، چون این مواد می‌توانند خطرناک، استراتژیک یا دو‌منظوره باشند. بنابراین علاوه بر روال معمول واردات، لایه‌های بیشتری از مجوزدهی و نظارت وجود دارد.

۱. شناسایی و طبقه‌بندی ماده شیمیایی

• نام شیمیایی (IUPAC)، فرمول مولکولی، شماره CAS و HS Code باید مشخص شود.

• برخی مواد طبق مقررات بین‌المللی مثل CWC (کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی) یا فهرست مواد پیش‌ساز (Precursor) تحت کنترل شدید هستند.

• تشخیص درست HS Code اهمیت دارد چون مبنای عوارض و مجوزهاست.

۲. دریافت مجوزهای لازم قبل از ثبت سفارش

بسته به نوع ماده، مجوزهای زیر ممکن است لازم باشند:

• سازمان حفاظت محیط‌زیست (برای مواد خطرناک، سمی یا آلاینده).

• وزارت بهداشت (مواد دارویی، بهداشتی یا مواد شیمیایی با کاربرد خوراکی/دارویی).

• وزارت صنعت، معدن و تجارت (به عنوان مرجع ثبت سفارش).

• سازمان انرژی اتمی (برای مواد پرتوزا یا مشکوک به کاربرد هسته‌ای).

• پلیس مبارزه با مواد مخدر (برای مواد پیش‌ساز مخدر).

• وزارت دفاع یا وزارت امور خارجه (برای مواد با کاربرد دوگانه یا حساس امنیتی).

۳. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت

• واردکننده در سامانه جامع تجارت مشخصات کالا، مقدار، کشور مبدأ، تولیدکننده و شماره تعرفه را وارد می‌کند.

• اسناد لازم شامل پیش‌فاکتور (Proforma Invoice)، برگه MSDS، و در صورت نیاز برگه تجزیه‌تحلیل (COA) بارگذاری می‌شود.

• پس از تأیید کارشناسان و دریافت مجوزهای بین‌بخشی، ثبت سفارش نهایی صادر می‌شود.

۴. حمل و ورود کالا به گمرک

• اسناد حمل (Bill of Lading یا Air Waybill)، فاکتور نهایی، لیست بسته‌بندی (Packing List) و مجوزهای قانونی همراه محموله است.

• مواد شیمیایی معمولاً در بسته‌بندی ایمن و دارای برچسب‌های بین‌المللی خطر (GHS Labels) حمل می‌شوند.

۵. کنترل‌های گمرکی

گمرک در این مرحله چند نوع کنترل انجام می‌دهد:

1. کنترل اسنادی: تطابق اسناد حمل با ثبت سفارش و مجوزها.

2. کنترل فیزیکی: نمونه‌برداری جهت آزمایش و تطابق با مشخصات اظهار شده.

3. کنترل ایمنی: بررسی بسته‌بندی، برچسب‌گذاری و خطرات حمل.

4. کنترل امنیتی: هماهنگی با دستگاه‌های امنیتی یا پلیس در صورت مشکوک بودن کالا.

۶. اخذ مجوز ترخیص و پرداخت حقوق و عوارض

• پس از تأیید همه کنترل‌ها و پرداخت حقوق ورودی، مالیات بر ارزش افزوده و سایر عوارض، مجوز ترخیص صادر می‌شود.

• بعضی مواد شیمیایی نیاز به کنترل پس از ترخیص دارند تا از مصرف آن‌ها در کاربردهای غیرمجاز جلوگیری شود.

۷. نگهداری و حمل داخلی

• نگهداری باید طبق استانداردهای HSE و آیین‌نامه ملی مواد خطرناک انجام شود.

• برای حمل داخلی، گاهی نیاز به مجوز حمل ویژه یا خودروهای مجهز وجود دارد.

واردات مواد شیمیایی

نکات کلیدی

• خطا در طبقه‌بندی یا اظهار می‌تواند باعث ضبط کالا، جریمه یا حتی پیگرد قضایی شود.

• برای مواد شیمیایی حساس، بررسی تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی ضروری است.

• MSDS و COA همیشه باید آماده ارائه باشد.

جدول مواد شیمیایی و سازمان‌های صادرکننده مجوز واردات